Gastronomia to słowo, które powstało od greckich słów „gaster” (żołądek) i „nomos” (zasada, porządek). Oznacza umiejętność przygotowywania żywności oraz kulturalny sposób polecenia albo wybierania żywności.  W skrócie, gastronom to człowiek, który wie, jak się dobrze gotuje. Pave Borić, właściciel Vile Borić, z pewnością jest jednym z bardzo dobrych gastronomów, który ma wiele do powiedzenia o dalmatyńskiej kuchni. Posiada ogromne doświadczenie oraz jest posiadaczem wielu nagród z tego zakresu. Dlatego dla użytkowników tej strony internetowej, zaakcentował kilka dań, które każdy miłośnik dobrego jedzenia musi spróbować podczas wizyty w Dalmacji.  W ten sposób, poprzez gastronomiczne rozkosze lepiej poznacie dziedziczną kulturę życia w Dalmacji, a także nowoczesne preferencje mieszkańców.
[image]

[/image]

Zimne przekąski

Sałatka z ośmiornicy

Gotowana ośmiornica, pokrojona w paski lub kostkę, z dodatkiem soli, pieprzu oraz drobno posiekanym czosnkiem, zalana z oliwą z oliwek.

Marynata niebieskich ryb (tuńczyk, łosoś, makrela, sardele itd.).

Upieczona niebieska ryba, doprawiona z drobno posiekaną „kapulo” (czerwona cebula), sokiem z cytryny, pieprzem i zalana oliwą z oliwek i białym winem, gotowana ok. pięć minut, podajemy zimną.

Sardele w sosie z zielonych oliwek

Filety z gotowanych sardeli, zalane sosem przyrządzonym z zmielonych zielonych oliwek, doprawionych oliwą z oliwek, masłem, pieprzem i drobno posiekanym rozmarynem.

Saredele serwujemy schłodzone.

Dalmatyńska szynka
Tradycyjna Dalmatyńska szynka, suszona na dymie i wietrze,  pod względem jakość jest jedną z najlepszych rodzajów szynki. Najlepiej smakuje pokrojona w cienkie plasterki, z dodatkiem dalmatyńskich owczych serów, wśród których wyróżnia się paški ser.

[image]
[/image]

Zupy

Zupa rybna

Kilka rodzajów ryby gotowanej z pietruszką, czosnkiem, „kapulo” (czerwoną cebulą), pomidorem, z dodatkiem soli i pieprzu oraz oliwy z oliwek.

Biokovska zupa

Jagnięcina zmieszana z kawałkami szynki i gotowana z warzywami, „kapulo” (czerwoną cebulą), lubczykiem (magi), pietruszką, drobno posiekanymi pomidorami, solą, pieprzem i ziołami zebranymi na zboczach Biokova.

Ciepłe przekąski

Risotto z mątwy i kalmarów

Krążki mątwy i kalmarów duszone w oliwie z oliwek i sepi mątwy (ciemnobrązowa substancja z worka czernidłowego mątwy) z dodatkiem wina, czosnku i pietruszki. Na koniec dodany przecier pomidorowy, świeży ryż, sól i pieprz. Podajemy z dodatkiem parmezanu.

Karczochy z bobem i koprem

Gotowane karczochy nadziewane fasolą, pietruszką i otoczone w bułce tartej, przyprawione drobno posiekanym koprem, czosnkiem, oliwą z oliwek, solą i pieprzem.

Jagnięcia wątroba po dalmatyńsku

W rondlu powoli prażona cebula w oliwie z oliwek,  potem dodana posiekana jagnięcia wątroba. Gdy się powoli dusi dodać sól, pieprz, pietruszkę i wreszcie drobno pokrojone świeże pomidory. Podajemy z domowym „puri” (polenta).

[image]

[/image]

Dania główne

Dalmatyńska „pašticada”

Większy kawałek wołowego uda „nakłujemy i napełnimy” z  kawałkami czosnku, boczku i marchewki. Tak przygotowany kawałek wołowiny damy w zalewę, wykonaną z octu, wina, wody z dodatkiem „kapule”(czerwona cebula), liści laurowych i pieprzu. Następnie go dusimy w oliwie z oliwek z dodatkiem przypraw i zalewy, w której był marynowany. Gotujemy od 3 do 4 godzin. W ten sposób przygotowany sos najpierw przeciśniemy przez sito, a następnie zastosujemy jako sos, który polejemy po kawałkach mięsa. Pašticada jest tradycyjnie podawana z domowym makaronem i startym tučepskim serem.

Gotowane jagnię ” sa šalšom ” (z sosem pomidorowym)

Jagnię gotowane z marchwią, pietruszką, selerem, liściem laurowym, główką kapule (czerwona cebula) i z dodatkiem boczku. Šalša przygotowujemy ze świeżo obranych pomidorów duszonych z czosnkiem w oliwie z oliwek, z dodatkiem pietruszki, soli i cukru. Gotowane mięso jest podawane z solonymi ziemniakami z wody i przygotowaną šalša.

Jagnięcina pieczona z ziołami

Soloną młodą domowa jagnięcinę damy w naczynie do pieczenia i ją obłożymy z biokovskimi ziemniakami polanymi z przygotowaną przyprawą z ziół (rozmaryn, tymianek, szałwia).  Danie przygotowujemy w czasie wiosny, w  sezonie młodych jagniąt. Do niego obowiązkowo podajemy świeżą zieloną „kapulico” (czerwona cebula) .

Królik po łowiecku

Mięso królika, które uprzednio było  marynowane z czosnku, kapulo (czerwona cebula)  i boczku, pieczemy w piecu, a następnie dodamy oliwę z oliwek, sok z cytryny, dżemem jagodowy, białe wino, sól, pieprz, natkę pietruszki. Podawane z domowej roboty pierożkami ziemniaczanymi.

Ośmiornica pieczona z młodymi ziemniakami

Gotowaną i krojoną ośmiornicę złożyć w naczynie do pieczenia, obłożyć ziemniakami pokrojonymi w plasterki, wlać oliwę z oliwek i białe wino oraz doprawić pietruszką i czosnkiem. Następnie naczynie postawimy na ogniu, pokryjemy z papierem do pieczenia, na który damy węgiel.

Dorsz na biało

Gotowanego dorsza, który jest wstępnie zmiękczony w wodzie i ma usunięte ości, drobno posiekamy i dodamy ugotowane ziemniaki z dodatkiem oliwy z oliwek, drobno posiekanym czosnkiem, pietruszką, solą i pieprzem. Wszystkie składniki mieszamy dopóki nie są gładkie i połączą się w pasztet. Używamy do zapieczonego chleba, który pływa w oliwie z oliwek.

Płaszczka na gradelama (z grilla)

Oczyszczoną płaszczkę polejemy oliwą, następnie powoli pieczemy na gradelama (grillu), na końcu posolimy i polejemy oliwą z oliwek. Podajemy z gotowaną boćwinką (z buraka liściowego) i bobem z ziemniakami.

Półmisek z rybami Tučepi

Oczyszczona biała ryba, kalmary, małże i krewetki posolimy i polejemy z oliwą, a następnie powoli pieczemy na gradelama (grillu), na końcu zalejemy oliwą z oliwek. Ryby podajemy z nadziewanym pomidorem, gotowanymi burakami liściowymi i gotowanymi ziemniakami.

[image]

[/image]

Desery

Wśród wielkiej i różnorodnej oferty słodyczy w Dalmacji wyróżnimy te, które są charakterystyczne dla „świątecznego menu”: dalmatinska rožata, fritule, pieczone figi z miodem, tort Makarana.

[image]

[/image]